In vervolg op de aankondiging van president Macron tijdens de Vivatech-conferentie in juni 2023, hebben het Grand Equipement National de Calcul Intensif (GENCI) en het Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) – onder auspiciën van het Franse Ministerie van Hoger Onderwijs en Onderzoek – Eviden geselecteerd voor een belangrijke uitbreiding van de capaciteit van de Jean Zay-supercomputer, gefinancierd door het France 2030-programma. Deze aankondiging markeert een belangrijke stap voorwaarts in de richting van soevereine AI in Frankrijk.
Na een competitieve dialoogfase is Eviden door GENCI en CNRS geselecteerd voor de levering van nieuwe door NVIDIA aangedreven rekencapaciteit voor de nationale supercomputercentra in Frankrijk. Na voorbereidende werkzaamheden voor de aanpassing van de computerruimte wordt de op NVIDIA H100 Tensor Core GPU gebaseerde partitie van Jean Zay – de supercomputer van GENCI beheerd door het Institut de Développement et de Ressources en Informatique Scientifique (IDRIS) van CNRS – in april 2024 door Eviden geïnstalleerd. Naar verwachting is de supercomputer na deze uitbreiding aan het begin van de zomer volledig beschikbaar voor gebruikers.
De uitbreiding van de Jean Zaysupercomputer maakt een verhoging van de piekrekenkracht van 36,85 naar 125,9 PFlop/s mogelijk. Zo wordt de beschikbare rekenkracht met 3,5 in dubbele precisie (voor High-Performance Computing) vermenigvuldigd en met 13 als gereduceerde of gemengde precisie wordt gebruikt, zoals het geval is bij kunstmatige intelligentie. Daarnaast maakt een nieuwe opslaginfrastructuur het mogelijk om met hoge snelheid te lezen/schrijven en de bijbehorende modellen en datasets beschikbaar te maken.
Naast de uiterst hoge prestaties van de supercomputer is Jean Zay één van de meest duurzame supercomputers in Europa. Dit is het resultaat van het grootschalige gebruik van geaccelereerde technologieën (GPU’s) en de koeling met warm water van de computerservers. De afvalwarmte van de machine wordt daarnaast hergebruikt om ruim duizend woningen in de omgeving van het Franse Saclay te verwarmen, dankzij een gemeenschappelijke investering van CNRS en EPAPS.
De aanbesteding van de uitbreiding – mogelijk gemaakt met steun van het Franse Ministerie van Hoger Onderwijs en Onderzoek, het Directoraat-Generaal voor Ondernemingen (Ministerie van Economie, Financiën en Industriële en Digitale Soevereiniteit) en het Secretariaat-Generaal voor Investeringen, verantwoordelijk voor Frankrijk 2030 – is mede mogelijk gemaakt dankzij financiering vanuit het France 2030 programma. IDRIS zal een supercomputer met uitzonderlijke rekenkracht en functionaliteit exploiteren, die ter beschikking wordt gesteld aan wetenschappelijke en industriële onderzoekcentra. Dit stelt hen in staat om met krachtige computers numerieke simulaties uit te voeren en generatieve AI-modellen te trainen of te specialiseren. Dit betreft zowel taalverwerking, vision, multimodaliteit en begrijpelijke AI als trainingen op het gebied van biologie, gezondheidszorg, materialen, nieuwe energiebronnen en CO2-neutrale mobiliteit, fundamentele fysica en meteorologie.
Deze ontwikkeling is in lijn met de aankondiging die president Macron op 14 juni vorig jaar deed tijdens de Vivatech 2023-conferentie om de ontwikkeling van soevereine AI in Frankrijk te ondersteunen, in het bijzonder generatieve AI. Hiervoor kreeg GENCI 40 miljoen euro toegewezen. Deze subsidie omvat daarnaast een aanvullend bedrag van 10 miljoen euro om de personele capaciteit van het Franse nationale onderzoeksprogramma voor AI (PNRIA) te versterken en AI-communities te ondersteunen. Het doel is om de kwaliteit van de dienstverlening van het CNRS-netwerk van AI-ondersteunende engineers op langere termijn te waarborgen. Dit ondersteunt AI-communities bij de implementatie van projecten met Jean Zay.
De extra beschikbaarheid van functionele tools voor wetenschappelijke centra heeft tot doel de internationale concurrentiepositie van de Franse AI-sector te versterken.
Configuratie
Na deze uitbreiding is Jean Zay uitgerust met 1.456 NVIDIA H100 GPU’s, naast de 416 NVIDIA A100 Tensor Core GPU’s en 1.832 NVIDIA V100 Tensor Core GPU’s die onderdeel zijn van de bestaande configuratie. De sterk verhoogde rekenkracht van Jean Zay wordt geleverd door veertien Eviden BullSequana XH3000 compute racks met 364 dual-processor Intel Sapphire Rapids 48-core servers, 512 GB geheugen en vier NVIDIA H100 80GB SXM5 GPU’s. Deze zijn onderling verbonden door vier snelle NVIDIA ConnectX-7 400Gb/s InfiniBand netwerkadapters.
De opslaginfrastructuur wordt volledig vernieuwd, met een eerste niveau van 4,3 PB flashtechnologie (lees-/schrijfsnelheden van ruim 1 TB/s) en een tweede niveau van 39 PB snelle schijftechnologie (lees-/schrijfsnelheden van meer dan 300 GB/s), beide onder Lustre en geleverd door DDN.
Eviden BullSequana-extentie van Jean Zay-supercomputer
Bruno Le Maire, de Franse minister van Economische Zaken, Financiën en Industriële en Digitale Soevereiniteit
“De positie van Frankrijk als wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie is mede afhankelijk van de toegang tot de publieke en private rekenkracht die noodzakelijk is om concurrerende modellen te ontwikkelen. Deze uitbreiding van supercomputer Jean Zay is een belangrijke stap in de uitrol van een internationale strategie gericht op de ontwikkeling van rekenkracht die toegankelijk is voor onderzoekers, startups en digitale bedrijven in Frankrijk. Dit gebeurt met het doel de ontwikkeling van een Frans AI-ecosysteem onder strikte voorwaarden te ondersteunen.”
Sylvie Retailleau, de Franse minister voor Hoger Onderwijs en Onderzoek
“Ik wil de teams van GENCI- en CNRS van harte geluk wensen met deze belangrijke stap, waardoor de uitbreiding van Jean Zay snel kan worden geïmplementeerd. Deze investering is cruciaal om Jean Zay te kunnen doorontwikkelen tot de grootste AI-supercomputer in Frankrijk. Het stelt ons in staat tijdig te anticiperen op veranderende behoeften die voortkomen uit bestaand en nieuw onderzoek naar en innovatie op het gebied van AI. Ook wordt hierdoor de belangrijke positie van Frankrijk op dit terrein beter zichtbaar, en is het aanvullend op de belangrijke rol die CEA en Inria spelen op het gebied van digitale infrastructuur en AI.”
Bruno Bonnell, secretaris-generaal voor Investeringen, verantwoordelijk voor France 2030
“Ik ben verheugd over deze belangrijke mijlpaal die Frankrijk in staat stelt te investeren in een competitieve en aantrekkelijke state-of-the-art IT-infrastructuur, die cruciaal is als ons land haar sterke positie op het gebied van AI wil consolideren. Het zal de vooruitgang binnen ons dynamische onderzoeksecosysteem omzetten in industriële best practices. Met France 2030 is het onze ambitie om soevereiniteit en technologie met elkaar te combineren.”
Philippe Lavocat, CEO van GENCI
“Met de uitbreiding van de supercomputer Jean Zay en de keuze voor Eviden na de gezamenlijke aanbesteding van GENCI en IDRIS, heeft Frankrijk een belangrijke troef in handen waarmee het de beste computertechnologieën, gecombineerd met AI, ten dienste kan stellen aan wetenschap en innovatie. De financiering van 40 miljoen euro komt overeen met wat al eerder is geïnvesteerd in de huidige Jean Zay-supercomputer. Met ruim duizend AI-projecten die tegen 2023 al gebruikmaken van de mogelijkheden van deze supercomputer, zal deze soevereine infrastructuur een doorslaggevende factor worden bij het realiseren van grote doorbraken in wetenschappelijk en industrieel onderzoek.”
Antoine Petit, bestuursvoorzitter en CEO van CNRS
“De Jean Zay-supercomputer is een cruciale factor voor de aantrekkingskracht en bijdrage van Frankrijk op het gebied van AI-onderzoek op het hoogste internationale niveau. De Franse regering heeft CNRS de verantwoordelijkheid gegeven voor het hosten en exploiteren van deze onderzoeksinfrastructuur, via het Institut du Développement et des Ressources en Informatique Scientifique. Hiermee wordt de rol van Frankrijk als belangrijke speler op het gebied van AI-onderzoek bevestigd. De uitzonderlijke mogelijkheden die de nieuwe Jean Zay-uitbreiding biedt, zijn een geweldige kans voor het hele Franse wetenschappelijke en industriële ecosysteem. Het zal ons daarnaast in staat stellen de uitdagingen van foundation-modellen aan te gaan, zowel op het gebied van wetenschappelijk onderzoek als op het terrein van innovatie en technologieoverdracht.”
Emmanuel Le Roux, SVP, HPC, AI & Quantum Director van Eviden, Atos Groep
“We zijn zeer vereerd door GENCI te zijn geselecteerd om één van de krachtigste supercomputers van Frankrijk te ontwikkelen, ter ondersteuning van Frans AI-onderzoek. Dankzij deze samenwerking, die onze beste experts samenbrengt, beschikken Franse wetenschappelijke en industriële onderzoekcentra over de rekenkracht die noodzakelijk is voor hun werkzaamheden. De samenwerking levert daarnaast een belangrijke bijdrage aan de opkomst van nieuwe AI-modellen en AI-computing technologieën.”
John Josephakis, Global VP of Sales & Business Development van HPC en Supercomputing van NVIDIA
“Het accelerated computing-platform van NVIDIA voorziet supercomputers als Jean Zay van uitzonderlijke prestaties die noodzakelijk zijn om de volgende generatie van wetenschappelijk onderzoek een belangrijke impuls te geven. Jean Zay – dat wordt aangedreven door NVIDIA H100 en gebruikmaakt van onze geavanceerde AI-software en netwerken – zal exascale AI- en HPC-prestaties mogelijk maken om de grote wetenschappelijke vraagstukken waarmee de samenleving wordt geconfronteerd op te lossen.”
