Ieder jaar is ICT/Magazine aanwezig op de ITxpo, het jaarlijkse congres in Barcelona van onderzoeksbureau Gartner (tenzij er een of andere pandemie gaande is natuurlijk). En ieder jaar gaat een van de lezingen van Daryl Plummer over ontwrichtingen die we niet zien aankomen. Het levert zonder uitzondering boeiend materiaal op. Uit de zeven fundamentele verschuivingen die Plummer belichtte, bespreken wij er hier drie.
Voordat we aan de drie disrupties beginnen, benoemen we eerst maar de grootste die momenteel gaande is: generatieve AI. Volgens Plummer was 2023 het jaar waarin alles is veranderd. Momenteel is GenAI zo’n krachtige, transformatieve technologie, dat de gevolgen ervan de komende vijf jaar een revolutionaire schaal kunnen bereiken. Een schaal die we ons op dit moment nog niet echt kunnen voorstellen.
GenAI is wezenlijk anders dan alle eerdere innovaties die we ooit hebben gezien, aldus Plummer. Ja, benadrukt hij, álle. Voor het eerst kan technologie een verschuiving veroorzaken in wat het betekent om mens te zijn. De kans is levensgroot dat het iets met ons zal doen waarop we niet zijn voorbereid. We begrijpen nog niet de helft van wat we ermee kunnen en de risico’s die we er gratis bijkrijgen. Het is zelflerend en de schaal waarmee, en reikwijdte waarvoor het kan worden ingezet, zijn fundamenteel vernieuwend.
Geomagnetische storm
Het klinkt misschien als een ver-van-ons-bed-show, maar toch moeten we nadenken over de impact die zonnevlammen kunnen hebben. Deze zogeheten geomagnetische stormen kunnen grote verstoringen veroorzaken die een kettingreactie teweegbrengen. De laatste zonnevlamuitbarsting die aarde bereikte, dateert van 1989. Een van de gevolgen was het uitvallen van energieleverancier Hydro-Quebec, waardoor het oosten van Canada en ook enkele noordelijke Amerikaanse steden zonder elektriciteit kwamen te zitten. Er is onderzoek gedaan naar de grootste zonnevlamaanval ooit, via koolstofdatering en groeipatronen van boomstammen. Daaruit blijkt dat de aarde ruim 14.000 jaar geleden werd getroffen door zonnevlammen die, als ze ons nu zouden treffen, ruim 2 biljoen dollar aan infrastructuur zouden uitschakelen. Een natuurlijke vraag luidt: hoe groot is de kans dat de aarde serieus getroffen wordt door een geomagnetische storm van die magnitude? Het beangstigende antwoord is dat het in dat opzicht al geruime tijd twee voor twaalf is. In zekere zin had er al lang een zonnevlam moeten komen die duizend keer zo krachtig is als die van 1989. En als dat gebeurt, zijn de LEO-satellieten (Low Earth Orbit) enorm kwetsbaar en daarmee onze wereldwijde communicatie-infrastructuur. Als alle LEO-satellieten wegvallen, is ons internet in een oogwenk down, wat de wereld echt op z’n kop zet. En GenAI zal dan ook niet werken. Dus we zullen ons hier echt tegen moeten wapenen, door technologie te ontwikkelen die een grote zonnevlam kan doorstaan.
De gouden eeuw van zilveren werknemers
Zilver is een prachtig eufemisme voor oud. Het imago dat hardnekkig stand houdt omtrent oudere mensen is dat ze traag zijn, niet productief en dat ze de nieuwe manier van werken niet begrijpen. Toch is deze demografische groep geen zwaktebod, maar eerder noodzakelijk en gewenst om de toekomstige economische machine draaiende te houden. Bovendien kan GenAI een gouden eeuw inluiden voor de zilveren werknemers. De nieuwste diploma’s zijn niet langer nodig, omdat ongeschoolde mensen met een AI-assistent sneller dan ooit klaargestoomd kunnen worden voor hun werk. Misschien dat dan eindelijk de talentcrisis overwonnen zal worden. Dus laten we de ervaren mensen zo lang mogelijk aan het werk houden. Desnoods voor minder uren en met flexibele werkplekken, lees: thuiswerken. Het imago dat aan oudere mensen kleeft, zal voorlopig niet veranderen. Toch zullen er rond 2028 aanmerkelijk meer initiatieven zijn om de zilveren werknemer tegemoet te komen. Talentmanagement zal veranderen, evenals processen en organisatiestructuren. Deze verandering is niet echt ontwrichtend te noemen, hoewel we op termijn misschien werknemers krijgen met technologie ingebed in de hersenen. Het is alleen sterk de vraag of we dat moeten willen.
Snelheid van technische innovatie
Het tempo van technische innovatie gaat door het dak, maar het kost wel de nodige pijn in de vorm van mislukkingen. De ontploffing van Space-X raketten tijdens een test zijn geen ongeluk, maar een verwachte uitkomst. Dankzij die zogenaamd mislukte testlanceringen leren de ontwikkelaars waarom het fout ging en wat er veranderd moet worden. Dankzij de mislukkingen, zelfs de catastrofale, komen bedrijven als Space-X veel sneller dan wie ook tot succesvolle modellen die naar de markt kunnen. Er wordt niet eens meer de moeite genomen om patenten aan te vragen. Zelfs als iemand hun IP zou stelen en kopiëren, blijven ze achter de feiten aanlopen, omdat hun cultuur de snelheid van innovatie niet kan bijhouden. Dus waar ingenieurs en ontwikkelaars meer risico’s nemen, bereid zijn om te falen en de mindset hebben om dingen te proberen die anderen absurd vinden, zal het tempo van innovatie alleen maar nóg sneller gaan. Dit kan tot een revolutionaire ontwrichting leiden.
Veel bedrijven zijn klaar om nieuwe dingen te proberen, de technische discipline en bureaucratie verdwijnen. Het is de hoogste tijd om na te gaan denken over hoe je snelle ontwikkeling kunt faciliteren, waarbij fusieteams van business- en technologiemensen samenkomen, om gelijktijdig en gezamenlijk fysieke en virtuele projecten uit te voeren. Verklein de tijd tussen het uitvoeren van tests en leer van de mislukkingen, zodat de voortgang blijft accelereren.
Dit artikel is een bewerking van de key note van Daryl Plummer, ‘Seven Disruptions You Might Not See Coming: 2023-2028’, gehouden tijdens de Gartner ITxpo in Barcelona in november 2023.
Lees ook:
- Tijd om werk te maken van tijdregistratie
- ICT-er in de Zorg, blijf dicht bij het vuur
