De coronapandemie zorgt ook in de GGZ voor een snelle ontwikkeling in online behandelen. Tegelijkertijd nemen ook de zorgen toe. Dat blijkt vanavond in de uitzending van het KRO-NCRV programma De Monitor.
Door het coronavirus kan een groot deel van de behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg niet meer face-to-face plaatsvinden. Behandelaars en patiënten schakelden massaal over naar online behandelen in de digitale gezondheidszorg. Maar wat betekent dit voor de toekomst van de GGZ? Moeten er meer patiënten gebruik maken van het goedkopere e-health?
Online behandeling
Annet Spijker is bestuurder bij GGZ-instelling i-psy PsyQ en Brijder. Ze is al jaren bezig met E-health in de GGZ. Ze gelooft dat online behandelingen hele andere mogelijkheden kan bieden dan traditionele therapie. “Je kan veel beter oefeningen doen. Als iemand last heeft van dwangklachten en om het uur moet controleren of het gas nog aanstaat, dan kan je daar in de spreekkamer over praten, je kan het analyseren, en je kunt huiswerkoefeningen afspreken. Maar als je gaat videobellen bij het fornuis en vraagt ‘Doe het nou eens uit, loop weg en blijf weg’, dan hebben patiënten ook een ervaring en weten ze dat het lukt zonder dat de wereld vergaat.”
Spijker ziet dat veel behandelaren en hun patiënten sceptisch staan tegenover het aanbieden van psychische hulp. Behandelaars en patiënten twijfelen of ze wel een goede en vertrouwde relatie kunnen opbouwen met elkaar via beeldbellen. Terwijl de meeste patiënten die hun behandeling al voor corona digitaal volgden, achteraf tevreden zijn. Maar Spijker benadrukt ook: “Het is niet voor alle mensen geschikt.”
Digitale hulp
Nu veel patiënten gedwongen massaal aan de digitale behandeling moeten, hopen sommige zorgverleners binnen de GGZ dat meer patiënten digitale hulp willen blijven krijgen. E-health werkt efficiënter dan een traditionele behandeling, en is daardoor ook goedkoper. Maar juist daarom zijn er ook zorgen. “Ik vind het een risico als het op een gegeven moment een interessant businessmodel wordt en dat dit daardoor de standaard wordt. Dan ben ik bang dat we de kwaliteit van de zorg af gaan romen. Dat lijkt me geen positieve ontwikkeling”, laat Marjan ter Avest, directeur van patiëntenvereniging MIND weten.
De verwachting is dat de coronacrisis een toenemende vraag naar geestelijke gezondheidszorg zal veroorzaken. “We zien mensen die al psychisch kwetsbaar waren en misschien in deze tijd achterstand oplopen in hun behandeling. We zien mensen die voor het eerst geconfronteerd worden met psychische kwetsbaarheden door deze situatie, bijvoorbeeld mensen die zelf ziek zijn geweest en op de IC hebben gelegen. En we zien ook wel een risicogroep in alle zorgverleners in deze hectische situatie”, aldus Ton Dhondt van GGZ Nederland.
De geestelijke gezondheidszorg staat al jaren onder druk en heeft te maken met lange wachtlijsten. Toch ziet GGZ Nederland geen oplossing in het opvangen van de toenemende zorgvraag met enkel efficiënte online behandelen. “We kijken er voor een deel positief naar omdat we zien dat er meer kan dan dat er een half jaar geleden gebeurde. Maar het is niet dat we zeggen: ‘Dit is de nieuwe standaard, dit is de nieuwe norm’. Het blijft maatwerk”, aldus Dhondt.
Hoe vergaat het de GGZ tijdens corona? En wat betekent de grote inzet van e-health voor de toekomst van de geestelijke gezondheidszorg? Kijk vanavond naar De Monitor, om 22.15 uur op NPO2.
Subsidie
Staatssecretaris van VWS Paul Blokhuis stelde in 2018 al € 45 miljoen beschikbaar om de informatievoorziening in de curatieve ggz-zorg te verbeteren. Deze Regeling VIPP GGZ loopt in 2021 af.
Het budget moet zorgen voor een versnelde ontwikkeling van goede standaarden voor gegevensuitwisseling tussen professionals onderling en met de patiënt. Het gaat onder andere om beschikbaar stellen van informatie aan de patiënt zelf. Ook veilig verstrekken van (informatie over) medicatie en de inzet van eHealth bij de behandeling hoort in de regeling thuis.
Hoe dit samen moet met de digitalisering van de GGZ is nog onduidelijk.
